dr n. med. Andrzej Puchalski
Nietrzymanie moczu jest definiowane jako niekontrolowane wyciekanie moczu. Niesie ze sobą szereg problemów higienicznych i socjalnych. Częściej dotyka ono kobiet, niż mężczyzn, co wynika przede wszystkim z różnic anatomicznych obu płci oraz rodności kobiet. Szacuje się, że w Polsce z problemem nietrzymania moczu boryka się około 3 mln kobiet – w różnych grupach wiekowych od 4,5% do 60% kobiet. Nietrzymanie moczu może być objawem wielu schorzeń zarówno wrodzonych, jak i nabytych. Pomimo powszechności występowania wciąż jest rzadką przyczyną poszukiwania pomocy u lekarzy. Towarzyszące mu często poczucie wstydu i brak świadomości na temat dostępności coraz skuteczniejszych metod leczenia prowadzą do wycofywania się kobiet z aktywnego życia zawodowego i społecznego.
Nietrzymanie moczu w każdym przypadku wymaga przeprowadzenia diagnostyki pozwalającej na ustalenie przyczyny tej przykrej dolegliwości. Właściwe rozpoznanie warunkuje skuteczną terapię. Leczenie jest czasem wieloetapowe, nierzadko łączy różne techniki operacyjne, farmakoterapię i rehabilitację.
Wyróżnia się cztery typy nietrzymania moczu:
- wysiłkowe nietrzymanie moczu – wzrost ciśnienia śródbrzusznego spowodowany np. kaszlem, kichaniem, dźwiganiem, wywołuje mimowolne wyciekanie moczu
- parcia naglące – występowanie nagłych skurczów mięśni pęcherza moczowego skutkuje nagłym uczuciem parcia na pęcherz i niekontrolowanym wyciekiem moczu
- mieszane nietrzymanie moczu – łączy objawy charakterystyczne dla obu wyżej wymienionych typów nietrzymania moczu
- nietrzymanie moczu z przepełnienia pęcherza – do przepełnienia pęcherza dochodzi w wyniku uszkodzenia jego unerwienia.
Przyczyny nietrzymania moczu mogą mieć charakter przemijający lub nieprzemijający.
Przyczyny przemijające (po ustąpieniu przyczyny, problem zanika):
- zaburzenia świadomości
- zakażenia układu moczowego
- zmiany zanikowe tkanek pochwy po wygaśnięciu funkcji jajników
- uboczne działania leków przyjmowanych z powodu innych schorzeń
- zaburzenia o charakterze psychologicznym
- nadmierna konsumpcja kofeiny, alkoholu, syntetycznych substancji słodzących, napojów gazowanych
- ograniczenie możliwości poruszania się
- zaparcia stolca
Nieprzemijające przyczyny nietrzymania moczu to np. genetycznie uwarunkowane osłabienie tkanki łącznej, uszkodzenie struktur dna miednicy mniejszej (najczęściej po przebytych porodach), uszkodzenia unerwienia dolnych dróg moczowych. Bardzo często nietrzymanie moczu jest wywołane kilkoma czynnikami równocześnie. Dobór skutecznego leczenia zawsze wymaga wnikliwej diagnostyki dla postawienia właściwego rozpoznania.
W ramach diagnostyki i leczenia nietrzymania moczu wykonuję:
- uroginekologiczną diagnostykę ultrasonograficzną
- uroginekologiczną diagnostykę ambulatoryjną – interpretacja zapisów w dzienniczkach mikcji, ocena statyki narządów dna miednicy, czynnościowe testy ambulatoryjne, interpretacja wyników laboratoryjnych, test pessarowy z zastosowaniem wkładki CONTIFORM
- badanie urodynamiczne, przeprowadzane aparatem cyfrowym MMS Solar Smart
- leczenie zachowawcze – stosowanie dopochwowych wkładek stabilizujących CONTIFORM, wkładek podpierających CONTAM, fizykoterapia metodą BIOFEEDBACK EMG, farmakoterapia i hormonoterapia, dobieranie higienicznych środków pochłaniających
- leczenie operacyjne zaburzeń statyki narządów dna miednicy
- leczenie operacyjne nietrzymanie moczu – implantowanie taśm prolenowych pod cewką moczową
Zastosowanie wyżej wymienionych trzech metod zazwyczaj pozwala na postawienie właściwego rozpoznania i prawidłowe zakwalifikowanie pacjentki do leczenia. Złożoność przyczyn prowadzących do wystąpienia objawu jakim jest nietrzymanie moczu czasem wymaga zastosowania terapii wieloetapowej. Skuteczność procesu leczniczego i rehabilitacyjnego zależy w dużej mierze od współpracy pacjentki z personelem medycznym. Bardzo często konieczna jest zmian nawyków i zachowań. Niezbędna jest regularność ćwiczeń, stosowania farmaceutyków, urządzeń wspomagających terapię (wkładki dopochwowe), biofeedback. Bywa jednak, że uzyskanie wyleczenia nie jest możliwe i koniecznym jest stosowanie materiałów higienicznych chłonących mocz.
Zdecydowana większość pacjentek szukających pomocy w związku z nietrzymaniem moczu ma również zaburzenia statyki narządów dna miednicy i niemal wszystkie pacjentki zgłaszające się z powodu zaburzeń statyki narządów dna miednicy mają zaburzenia w oddawaniu/utrzymywaniu moczu. Przypadki kobiet zgłaszających się z izolowanym wysiłkowym nietrzymaniem moczu lub izolowaną nadczynnością wypieracza pęcherza moczowego są rzadkie.
[themify_hr color=„dark-gray” width=„100%” border_width=„1px”]
NA PODSTAWIE WŁASNEGO DOŚWIADCZENIA UWAŻAM, ŻE LECZENIE NIETRZYMANIA MOCZU BEZ WYLECZENIA ZABURZEŃ STATYKI NARZĄDÓW DNA MIEDNICY JEST NIESKUTECZNE.
[themify_hr color=„dark-gray” width=„100%” border_width=„1px”]
